ĐIỀU BĂN KHOĂN HẾT SỨC TẾ NHỊ CỦA NGƯỜI LÀM HƯỚNG DẪN VIÊN

Cũng như các bạn, tôi là một người hướng dẫn viên du lịch, tôi đã đi tour cho nhiều Công Ty Du Lịch, từ các tour bé (mầm non) cho đến các tour học sinh cấp 1, cấp 2 và cấp 3, tour công nhân, tour Công Ty, Giáo Viên... Mỗi Công Ty Du Lịch có mức công tác phí Hướng Dẫn khác nhau. Thật sự, với tôi công tác phí đó dù ít hay nhiều không thành vấn đề nhưng đối với một số Hướng Dẫn thì đó lại là vấn đề lớn và tế nhị, thường khi nhận tour ít hướng dẫn nào lại hỏi công tác phí bao nhiêu. Chính vì sự không đồng bộ của các Công Ty Du Lịch trong việc chi trả công tác phí nên đã gây không ít sự thắc mắc của Hướng Dẫn, dẫn đến một tâm lý các bạn hướng dẫn hay so sánh mức chi trả của Công Ty này với công ty khác. Theo tôi việc chi trả công tác phí phải hết sức công bằng và dựa trên tinh thần làm việc của các hướng dẫn, nếu hướng dẫn đi tốt, nhiệt tình thì công ty có thể bồi dưỡng thêm, tuy là không nhiều nhưng đủ để khích lệ tinh thần làm việc, nếu hướng dẫn đi chưa tốt hoặc có những sai phạm lớn, công ty có thể cảnh cáo hoặc trừ công tác phí tùy theo mức độ. Nhất là những đoàn lớn, sử dụng nhiều hướng dẫn viên thì việc thưởng phạt phân minh của Công Ty Du Lịch là một sự cần thiết phải không? Nếu bản thân tôi làm không tốt nhiệm vụ của một hướng dẫn viên, tôi cũng rất áy náy khi nhận công tác phí, còn ý kiến của các anh (chị) điều hành Công Ty và các anh em hướng Dẫn thì sao?
Nói về chuyện chi trả cho công tác phí cho hướng dẫn viên ở các công ty cũng không đồng đều, thật ra tiền công tác phí của Hướng Dẫn chẳng là bao nhiêu so với các dịch vụ khác trong tour như: xe, khách sạn, ăn uống... mà ai đã và đang làm về kinh doanh và điều hành đều hiểu được sự quan trọng của Hướng Dẫn như thế nào? Tour thành công hay không có thể nói là 80% do Hướng Dẫn. Ngày trước, cách đây khoảng 5 năm để nhận 1 tour đi hướng dẫn của Công Ty Du Lịch không phải là điều dễ, thứ nhất hướng dẫn phải được người quen giới thiệu (là người có uy tín), thứ 2 khi nhận tour, điều hành hoặc Giám Đốc Công Ty sẽ trực tiếp trắc nghiệm khả năng của Hướng Dẫn,cách giao tiếp và kinh nghiệm, nói chung là muôn vàn cách thử thách, trắc nghiệm, thậm chí có Công Ty còn yêu cầu Hướng Dẫn trả bài. Để được làm 1 hướng dẫn viên chính thức phải theo hướng dẫn viên chính thực tập từ 2 - 3 lần, trước khi đi thực tập Công Ty yêu cầu học bài, nếu trả bài thuộc mới được đi thực tập, đi thực tập xong về Công Ty sẽ kiểm tra xem hướng dẫn đã học được gì? Rồi trả bài....Còn bây giờ, để ký một tour với khách không phải dễ vậy mà tôi thấy nhiều công ty nhận hướng dẫn rất tùy tiện,cả hướng dẫn thực tập cũng vậy, còn hơn cả hướng dẫn chính (lên xe ngủ không à), sinh viên tại một số Trường Du Lịch cũng vậy, đi thực tập mà như đi chơi, hơn nữa có một số ít Công Ty Du Lịch làm tour thực tập cho Trường Đào Tạo Hướng Dẫn Viên Du Lịch, Hướng Dẫn Viên đi hướng dẫn sinh viên du lịch mà lại không biết gì hết (không biết đường, không thuyết minh, chỉ toàn là nói chuyện linh tinh hoặc tán gái là chính), đơn cử như đợt thực tập của Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật và Du Lịch Sài Gòn đi thực tập tour Phan Thiết (năm 2008), lúc xe đi qua cầu Trần Hưng Đạo (TP. Phan Thiết), một bạn sinh viên chỉ Tháp Nước Phan Thiết hỏi anh Hướng Dẫn đó là cái gì, Anh Hướng Dẫn trả lời "không biết", Trường THKT Kỹ Thuật Tây Nam Á đi tour xuyên việt (năm 2008), trên đường về tại một khách sạn ở Đà Nẵng, sinh viên đập phá khách sạn khiến Khách sạn phải nhờ Công An đến can thiệp bắt giam 10 sinh viên, hỏi ra vì sinh viên bức xúc Hướng Dẫn dở, không biết gì nên bức xúc quá quậy cho đỡ tức, còn hướng dẫn của một Công Ty nọ, hướng dẫn cho sinh viên khoa quản lý Nhà Hàng Khách Sạn Trường Cao Đẳng Bách Việt (năm 2008) tour Vũng Tàu Phan Thiết, khi xe đi qua bãi Dâu (Vũng Tàu)Hướng Dẫn đã thuyết minh như sau: "vì trước đây bãi biển này trồng Dâu nên có tên là bãi Dâu", như đợt tết âm lịch vừa rồi, tôi đã được chứng kiến nhiều tình huống dở khóc dở cười trên tour, thật không thể tưởng tượng được, hướng dẫn đi từ sáng đến chiều (tour Nha Trang 4 ngày, từ mùng 2 đến mùng 5)khi đặt chân đến khách sạn nhận phòng, mới biết trên xe dư một khách, còn hướng dẫn Công Ty kia mới sáng sớm (có lẽ do buồn ngủ) lại lấy nhầm xe, xe đi nha trang 4 ngày lại cho khách lên đi Nha Trang Đà Lạt - 5 ngày, kinh khủng hơn lại có hướng dẫn khi dẫn khách đến khách sạn mới biết đoàn thiếu 05 phòng mà Phòng Khách sạn mùng 2 tại Nha Trang giá tới 1.000.000đ/phòng 2. Vậy trong suốt chuyến đi hướng dẫn lên xe làm gì mà không gọi cho khách sạn để lấy số phòng bàn giao cho khách? (chắc là ngủ nhiều tập).
Điều tôi muốn nói ở đây, hiện tại thành phố Hồ Chí Minh có tới 11.000.000 Hướng Dẫn,khoảng hơn 400 Công Ty Du Lịch, một con số không nhỏ, các Trường đào tạo về Du Lịch thì không kể hết, thậm chí Trường Công Nghiệp Thực Phẩm, Đại Học Công Nghiệp mà còn có khoa Du Lịch, nhưng trong số đó có bao nhiêu Hướng Dẫn có trình độ, đạo đức và kinh nghiệm? không ai biết. Vậy mà có những Công Ty Du Lịch sẵn sàng gọi hướng dẫn mới ra trường dẫn tour đi để trả công tác phí thấp hơn so với các hướng dẫn có kinh nghiệm. Điều đó có nên hay không? Xin các Anh Chị Trong Ban Giám Đốc và Điều Hành hãy thử trả lời câu hỏi trên của tôi nhé!
Như tôi đã nói ở trên thật ra chi phí trả cho Hướng Dẫn không nhiều so với giá các dịch vụ khác trong tour, cách đây 2 năm tôi vào làm Phòng Điều Hành một Du Lịch, vị giám đốc điều hành của Công Ty đã hỏi tôi: "em làm sao tìm được cho anh những hướng dẫn có đạo đức, làm sao để hướng dẫn chú tâm vào việc hướng dẫn khách chứ không phải chỉ quan tâm đến việc ghé cơ sở sản xuất nào và được bao nhiêu?, cắt được bao nhiêu xuất ăn, bao nhiêu vé tham quan?" Câu hỏi đó đến giờ này tôi vẫn chưa trả lời được các bạn ạ. Nhưng nếu đổ lỗi hoàn toàn cho Hướng Dẫn thì tội quá, có những Công Ty Du Lịch chi trả công tác phí của công ty thấp quá, lâu quá (đi có một tour mà đến 1 - 2 tháng mới nhận công tác phí), Hướng Dẫn không đủ thu nhập nên (bần cùng sinh đạo tặc mà!) Hướng Dẫn dù không muốn vẫn phải làm những chuyện như vậy. Bây giờ chi phí nhiều lắm, giá cả tăng đến chóng mặt, anh em hướng dẫn đâu phải ai cũng nhà ở tại thành phố, để được đi tour nhiều khi phải dẫn điều hành đi nhậu, cà phê. Đi về phải "biết điều" nếu không thì đừng có mơ đi tour sau nha, mà tour thì đâu phải lúc nào cũng có, những mùa mưa, mùa thấp điểm... làm gì để sống? Chờ mỏi cổ cũng chỉ có vài Công Ty Du Lịch gọi. Nghe buồn quá phải không? Đã lâu lắm rồi, Đạt mơ ước có Hiệp Hội Hướng Dẫn Viên, quy tụ các anh em hướng dẫn, bảo vệ quyền lợi chính đáng của Hướng Dẫn và là nơi anh em trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và học tập lẫn nhau. Cũng là môi trường Giáo Dục cho các Hướng Dẫn sự tâm huyết, đạo đức và lòng yêu nghề. Bên cạnh đó sẽ loại trừ những Hướng Dẫn chỉ xem việc đi tour là "hái ra tiền" mặc sức "bóp cổ khách du lịch".
Hôm nay, được biết thông tin sắp tới Hiệp Hội Du Lịch Thành Phố Hồ Chí Minh - Hội Lữ Hành sẽ thành lập Câu Lạc Bộ Hướng Dẫn, Đạt rất mừng nhưng cũng rất lo, hy vọng sắp tới anh em hướng dẫn và các bạn sinh viên du lịch có một chỗ dựa vững chắc.
Trên đây là một số băn khoăn của Đạt và các anh em trong CLB Đồng Hành Việt xin được chia sẻ với các Anh Em làm Hướng Dẫn và các Anh, Chị Điều Hành, Giám Đốc các Công Ty Du Lịch. Mong Quý vị có một cái nhìn khác với hướng dẫn viên
Tiến Đạt